بلاگ مرکز ندای درون بهترین روانشناس غرب تهران |طرحواره درمانی | ندای درون : هوش عاطفی یکی از مفاهیم خیلی مهم و با ارزش در علم روانشناسی که در سایر علوم مانند مدیریت نیز به شدت کاربرد پیدا کرده است که با عنوان هوش هیجانی نیز شناخته می شود.در حقیقت می توان گفت که یکی از مهمترین و با ارزش ترین توانایی های هر فرد برای رسیدن به شکوفایی و موفقیت در زندگی، هوش عاطفی است؛ زیرا افرادی که هوش عاطفی خوبی دارند همیشه می توانند در ارتباط با سایر افراد خیلی خوب و موفق عمل کنند در واقع همین رابطه اجتماعی مناسب باعث می شود در تمام عرصه های زندگی فردی خود مانند کسب و کار بتوانند خیلی موفق باشد و به سوی اهداف مشخص شده حرکت کند.
هوش عاطفی یا EQ توانایی درک، مدیریت و استفاده مؤثر از احساسات در خود و دیگران است. برخلاف هوش منطقی یا IQ که به توانایی‌های ذهنی می‌پردازد، هوش عاطفی به جنبه‌های احساسی و تعاملات انسانی توجه دارد. افرادی که از هوش عاطفی بالایی برخوردارند، در تشخیص و کنترل احساسات خود و دیگران ماهرترند و این ویژگی به آن‌ها کمک می‌کند تا روابط سازنده‌تر و موفق‌تری داشته باشند.داشتن هوش عاطفی بالا تأثیر مستقیمی بر کیفیت زندگی و موفقیت‌های شخصی و شغلی دارد، به‌ویژه در دنیای امروز که تعاملات و ارتباطات مؤثر نقش اساسی‌تری ایفا می‌کنند.
انواع هوش عاطفی کدامند
اشخاصی که استعداد و توانایی خاصی در هوش عاطفی دارند دارای ویژگی هایی هستند که در ازدواج و روابط عاشقانه خیلی اساسی می باشند. هر یک از آن ها مهارت ها و توانایی های جداگانه و مختلفی از هوش عاطفی می باشد اما در بین آن ها تعمامل و وابستگی وجود دارد و بر یکدیگر تاثیر می گذارند و یا بر مبنای یکدیگر شکل می گیرند.
این مؤلفه های مهم عبارتند از:
1-خودآگاهی
2-شناخت، درک، داشتن مدیریت و نظم دادن به بیان، عواطف و احساسات و استفاده کردن از آن ها به روش مناسب و همسان سازی همدری و مطابق دادن خود با دیگران، مخصوصا با شریک زندگی خود و برخورد خوب داشتن
3-داشتن و حفظ کردن امید، تفکر مثبت و خوب، داشتن یک دیدگاه مناسب و مثبت اندیش
4-تطبیق دادن خود با سایرین و داشتن حس همدردی با آن ها مخصوصا با شریک زندگی و رفتار و برخورد مناسب داشتن
5-حفظ روحیه اثر بخشی
6-توانایی کنارگذاشتن غم و ناراحتی ها و عدم تاثیر آن ها بر روی تصمیم گیری و قدرت تفکر، توانایی رد شدن از کنار احوالات و احساسات منفی در برابر عملکرد تفکر مثبت
7-کنترل رفتارهای آنی
8-حفظ شور و اشتیاق و داشتن پشتکار مناسب در روبرو شدن با درماندگی و ناکامی و همچنین داشتن ظرفیت خوب در هنگام مشکلات و شکست خوردن
9-انگیزه دادن به خود، مدیریت کردن خوب و مناسب عواطف برای دستیابی به هدف معین
در واقع می توان گفت که شناخت احساسات فردی و داشتن خود آگاهی خیلی مهم است زیرا در چنین شرایطی شخص به آسانی می داند که در چه وقتی و در چه شرایطی واکنش مناسب و خوبی را نشان دهد و در برخورد با مشکلات و مسائل چه رفتاری از خود نشان دهد و از طرفی کنترل کردن احساسات فردی نیز اهمیت بالایی دارد.
اشخاصی که می توانند احساسات خود را به آسانی کنترل کنند، اجازه نمی دهند که احساسات و عواطف افراطی بر سایر جنبه های زندگی شخصی آن ها غلبه کند و یا در حد افراط از احساسات و عواطف دور شوند.
از نظر مشاوران و روانشناسان بعضی از مولفه های هوش عاطفی دارای اهمیت بیشتری هستند که این مؤلفه ها عبارتند از:
-خودآگاهی
خودآگاهی یا مهارت شناخت و درک هیجانات فردی بخش بسیار مهمی از هوش عاطفی یا هوش هیجانی را تشکیل می دهد. در واقع می توان گفت مرحله بعدی بعد از شناخت هیجانات، شناخت و آگاهی فرد از تاثیرات آن بر خلق و خو، رفتارها و هیجاناط افراد دیگر است.
افراد برای رسیدن به درک و خود آگاهی باید این توانایی را داشته باشند که هیجانات خود را پایش کرده و واکنش های متنوع هیجانی خود را بشناسند و بتوانند هر هیجانی را بطور مجزا تشخیص دهند. افراد به طور ناخودآگاه ارتباط بین آن چیزی که حس می کنند و عملکردی که بر اساس آن احساس دارند را می شناسند.
این اشخاص از توانایی و مهارت شناخت نقاط ضعف و قوت خود آگاه هستند و ذهن و ضمیر ناخودآگاه آن ها نسبت به تجربیات و اطلاعات تازه بازتر است و از تعاملاتی که با سایرین دارند درس می گیرند.
-خود تنظیمی
افراد علاوه بر آگاهی و اطلاع از هیجانات فردی خود و میزان تاثیری که بر سایر افراد دارند، باید بدانند که از دیگر لازمه های هوش عاطفی این است که بتوانند هیجانات و احساسات خود را تنظیم و مدیریت کنند؛ اما به این معنا نیست که احساسات و هیجانات خود را مخفی کنند. بلکه به این معنی است که برای بیان عواطف و احساسات خود باید منتظر مکان و زمان مناسب باشند. به طور کلی می توان گفت که خود تنظیمی به معنی بیان خوب و مناسب و همچنین مقتضی هیجانات است.
-مهارت های اجتماعی
یکی دیگر از مؤلفه های مهم هوش عاطفی، توانایی و مهارت برقراری ارتباط مناسب با دیگران است. درک صحیح و درست هیجانی به چیزی بیشتر از فهم هیجانات و احساسات خود و احساسات دیگران نیاز دارد. در ضمن افراد نیاز دارند که بتوانند اطلاعات و آگاهی های بدست آمده را در ارتباطات و تعاملات روزانه ی خود بگنجانند.در فعالیت های حرفه ای و شغلی، مدیران از اینکه توانسته اند با پرسنل خود ارتباط مناسبی داشته باشند سود می برند و پرسنل نیز به نوبه خود می توانند با برقراری ارتباط خوب و مناسب با مدیران و همکاران نفع ببرند.
-همدلی
به طور قطعی می توان گفت که همدلی و یا توانایی درک چگونگی احساس دیگران، یکی از موارد خیلی مهم هوش هیجانی است. البته باید بدانید که همدلی چیزی بیشتر از توانایی و مهارت شناخت حالت های روحی دیگران است.
علاوه بر موارد ذکر شده، همدلی با جواب هایی که افراد بر اساس اطلاعات بدست آمده به دیگران می دهند در ارتباط است.
مثلا وقتی که احساس می کنید که یک شخص کاملا غمگین و نا امید است، این مساله می تواند بر نوع جوابی که به او می دهید کاملا موثر باشد. احتمال دارد بیش از حد از او مواظبت کنید و یا نگران او باشید و یا احتمال دارد سعی کنید که به او مشاوره بدهید.
-انگیزه و محرک
انگیزه و محرک یک نقش مهم و کلیدی در هوش عاطفی چیست. اشخاص که از هوش هیجانی خیلی بالایی برخوردارند از چیزهایی بیشتر از پاداش های بیرونی مانند پول، شهرت، به رسمیت شناخته شدن و تحسین انگیزه می گیرند.
به نظر مشاوران کلینیک ندای درون، افرادی که دارای هوش عاطفی بالایی هستند از نظر روانی و ذهنی سالم تر هستند و سعی می کنند که زندگی بسیار رضایت بخشی را برای خود ایجاد کنند.
چگونه میتوانیم هوش هیجانی خود را بالا ببریم
برای تقویت هوش هیجانی، اول از همه باید احساسات خود را بشناسید. روزانه چند دقیقه وقت بگذارید و به احساساتی که تجربه می‌کنید فکر کنید؛ اینکه چه چیزی باعث عصبانیت، خوشحالی یا نگرانی شما میشود. این تمرین ساده به شما کمک می‌کند تا به مرور، احساسات خود را بهتر درک کنید و واکنش‌های بهتری نشان دهید.
یکی دیگر از روش‌های مؤثر، تمرین همدلی است. سعی کنید در مکالمات خود به جای تمرکز روی حرف‌های خودتان، به حرف‌های طرف مقابل توجه کنید و احساساتش را درک کنید. حتی می‌توانید از او بپرسید که چطور میشود به او کمک کرد یا چه احساسی دارد. این کار باعث میشود بتوانید با دیگران ارتباط بهتری برقرار کنید.
همچنین، تمرین خودکنترلی در موقعیت‌های احساسی اهمیت زیادی دارد. دفعه بعد که در شرایطی قرار گرفتید که عصبانی یا مضطرب شدید، چند نفس عمیق بکشید و کمی مکث کنید. این کار به شما فرصت می‌دهد به جای واکنش فوری، آرامش خود را حفظ کنید و بهتر تصمیم بگیرید.در نهایت، سعی کنید مثبت‌نگر باشید. نگرش مثبت به شما کمک می‌کند که با چالش‌ها و مشکلات به‌جای ناامیدی و استرس، منطقی‌تر و سازنده‌تر برخورد کنید.
نشانه های افرادی که دارای هوش عاطفی هستند چیست
افرادی با هوش عاطفی بالا معمولاً در شرایط بحرانی آرامش خود را حفظ می‌کنند و به سرعت واکنش احساسی نمی‌دهند. وقتی مسئله‌ای پیش می‌آید، به جای قضاوت سریع یا سرزنش دیگران، سعی می‌کنند منطقی و با حوصله موضوع را بررسی کنند. این افراد همچنین در ارتباطات خود کمتر دچار سوءتفاهم می‌شوند، چرا که به زبان بدن، لحن و احساسات طرف مقابل توجه دارند و اغلب سعی می‌کنند صحبت‌های دیگران را درست تفسیر کنند.
افراد با هوش عاطفی بالا در حل مشکلات روزمره و رسیدگی به چالش‌ها انعطاف‌پذیرتر هستند. به جای تمرکز بر مشکلات، دنبال راه‌حل می‌گردند و این ویژگی باعث میشود تا اطرافیان به آن‌ها بیشتر اعتماد کنند. همچنین، از دیگر نشانه‌های بارز هوش عاطفی این است که این افراد وقتی اشتباهی می‌کنند، به راحتی آن را می‌پذیرند و به جای پنهان کردن یا توجیه، مسئولیت‌پذیرانه به دنبال اصلاح رفتار خود هستند.این ویژگی‌ها به‌طور روزانه در رفتار و تصمیم‌گیری‌هایشان به چشم می‌خورد و آن‌ها را از دیگران متمایز می‌کند. امیدوارم این توضیحات به خوبی نشان‌دهنده نشانه‌های عملی هوش عاطفی باشد و با توضیحات قبلی متفاوت باشد.
کلینیک مشاوره و روانشناسی ندای درون در غرب تهران، با بهره‌گیری از مشاوران و روانشناسان مجرب، خدمات تخصصی در حوزه‌های مختلف روانشناسی و مشاوره ارائه می‌دهد. این کلینیک به افرادی که به دنبال بهبود کیفیت زندگی، رفع مشکلات روحی، یا توسعه مهارت‌های ارتباطی و شخصی هستند، کمک می‌کند تا راهکارهای موثری برای چالش‌های خود پیدا کنند. کلینیک ندای درون در محیطی امن و آرامش‌بخش به درمان‌های متنوع از جمله مشاوره فردی، زوج‌درمانی، خانواده‌درمانی و مشاوره کودک و نوجوان می‌پردازد. هدف این مرکز، ارتقای سلامت روان و بهبود روابط فردی و خانوادگی مراجعه‌کنندگان است.
