اختلال دو قطبی یک نوع بیماری روانی است حالات رفتاری افراد را شدیدا دچار تغییر می کند و به وسیله ی تفاوت هایی که در تمرکز و انرژی در فعالیت های روزمره رخ می دهد می توان به آن پی برد. اینگونه افراد حالت متعادلی ندارند و در بیشتر اوقات یا در افسردگی شدید هستند و یا اینکه کاملا سر حال و سر زنده می باشند. این اختلال دارای دو نوع می باشد که نوع اول آن شیدایی نام دارد در بین افراد بسیار شایع است. نوع دوم این بیماری از شیوع نسبتا کمتری برخوردار است و به آن هیپومانیا گفته می شود.
اینکه افراد بخواهند تشخیص دهند که فردی دچار این بیماری شده است یا خیر، به دلیل قرار گرفتن در موقعیت های گوناگون و واکنش های متفاوت و نیز گذرا بودن برخی رفتارها، چندان ساده به نظر نمی رسد و صرفا باید توسط دکتر روانپزشک این اختلال تشخیص داده شود. با استفاده از علائمی که در حالات رفتاری شخص وجود دارد و همچنین با سلسله اقداماتی که دکتر انجام می دهد می تواند به نتیجه کار پی ببرد.
علائم نشان دهنده اختلال دو قطبی
فهرست مطالب
افسردگی
یکی از مهمترین علائمی که می تواند نشان دهنده بیماری و اختلال دو قطبی در فرد باشد افسردگی است. نشانه های این اختلال و افسردگی به طور تقریبی و تا حدود زیادی مشترک هستند. کسانی که به این بیماری های روانی مبتلا می شوند با کاهش اشتهای غیر عادی، بی خوابی، عدم تمرکز در انجام فعالیت های روزانه و خستگی مفرط روبرو هستند.
بعد از اتمام دوره افسردگی، شیدایی اتفاق می افتد که مدت زمان آن می تواند میان افسردگی و دو قطبی شدن بباعث اختلاف شود. چنانچه شما و یا اطرافیانتان به این علائم مبتلا شدید و قصد مراجعه به پزشک و یا روانشناس را داشتید، به طور حتم باید این خلقیات را به آنها اطلاع دهید تا بتوانند با روش های متناسب با شیوه های رفتاری که دارید به درمان بیماری بپردازند.
پزشکان برای درمان این اختلال میانه خوبی با تجویز دارو ندارند، چرا که اعتقاد بر این است بیشتر کسانی که به وسیله دارو به زندگی خود بازگشته اند امکان دارد بعد از اتمام دوره مصرف به افسردگی های قبلی دچار شوند.
مشکلات خواب
در شرایط عادی افراد ممکن است دچار بی خوابی شوند و نتوانند آن زمان لازم که باید در خواب باشند را تجربه کنند. تا اینجا نگران کننده نیست و امکان دارد برای همه ما به نوعی این مساله پیش آمده باشد. زمانی موضوع رو به نگرانی پیش خواهد رفت که فرد طی چندین روز پشت سر هم نتوانسه باشد و به اندازه کافی خواب را تجربه کند و با این مشکل به عناوین مخالف دست و پنجه نرم کند و با وجود آن همچنان سرشار از انرژی بوده اخساس خستگی نداشته باشد.
در این گونه حالت ها امکان اختلال دو قطبی دور از انتظار نیست و می توان این حدس را زد که فرد مبتلا به این اختلال شده است. در این طور مواقع افراد از ساعات کمتری برای خواب خود وقت می گذارند و سعی می کنند بیشتر اوقات را بیدار بمانند. برای حل این موضوع در نظر داشتن الگوی منظمی برای این کار بسیار ضروری می باشد.
داشتن حس و حال زیادی خوب و عالی!
اختلال دو قطبی و داشتن حس و حال خیلی خوب از جهاتی دارای ارتباط نزدیکی باهم می باشند. اینکه هر کسی که زیادی حال او خوب باشد و سرحال به نظر برسد بگوییم که بیمار است اصلا تفکر درستی نیست. در شرایطی که افراد بدون اینکه دلیل مشخص و قانع کننده ای داشته باشند به خوشحالی پرداخته و این روند برای مدت های طولانی ادامه دار باشد، باید به آن شک کرد. چرا که این مورد یکی از نشانه های اختلال رفتاری است.
در واقع این شرایط برای فرد می تواند بسیار خطرناک باشد و زندگی او را تحت تاثیر قرار دهد، چراکه هر آن ممکن است تصمیم های اشتباه بسیار بزرگی را در حالت خوشحالی اتخاذ کند که در شرایط عادی به هیچ عنوان حاضر به آن نمی باشد.
مشکل در تمرکز
در شرایطی که فرد نتواند بر روی کار هایی که انجام می دهد تمرکز کند و یا اینکه کار های خود را به صورت نیمه تمام انجام دهد، می تواند مرتبط با اختلال دو قطبی باشد. اگر شما هم از آندسته از افرادی هستید که به هیچ عنوان نمی تولانید بر کار های که می خواهید انجام دهید تمرکز داشته باشید و این موضوع باعث ایجاد مشکلاتی برای شما شده است، می توان حدس زد که به این اختلال مبتلا شده اید و توصیه می شود که به روان درمانگر دکتر فرشته میرزایی مراجعه نمایید و مشکلات خود را برای او شرح دهید تا معاینات لازم را بر روی شما انجام دهد.
حساسیت زیاد نشان دادن نسبت به اتفاقات و موضوعاتی که به صورت روزمره اتفاق می افتند، تصمیم های عجولانه و حرف زدن های سریع و بدون فکر، مصرف غیر عادی و بیش از حد مواد مخدر و مشروبات الکلی و در برخی موارد اعتماد به نفس خیلی زیاد که موجب تصمیم گیری های نادرست می شود از جمله علائم و نشانه های این اختلال هستند.
چه افرادی دچار اختلالات دو قطبی میشوند
افرادی که گاهی اوقات بسیار افسرده و ناامید هستند و گاهی دیگر پرانرژی، پرحرف و سرشار از هیجان به نظر میرسند، ممکن است به اختلال دوقطبی مبتلا باشند. این اختلال روانی باعث نوسانات شدید خلقی میشود، بهطوری که فرد در یک دوره احساس غم عمیق و بیحوصلگی دارد و در دورهای دیگر به شدت خوشبین، فعال و حتی پرخاشگر میشود. این تغییرات خلقی ممکن است چند روز، چند هفته یا حتی ماهها به طول بینجامد.
افرادی که به اختلال دو قطبی دچار هستند، گاهی منطقی و آرام به نظر میرسند، اما ناگهان تصمیمهای غیرمنتظره و عجیبی میگیرند. ممکن است در یک فاز شیدایی خریدهای بیرویه انجام دهند، بدون هیچ برنامهای شغل خود را تغییر دهند یا احساس کنند که تواناییهای فوقالعادهای دارند. در مقابل، در دورههای افسردگی، انرژی آنها به شدت کاهش یافته و احساس بیارزشی میکنند و حتی ممکن است افکار خودکشی به سرشان بزند.
بنابراین، رفتار آنها همیشه قابل پیشبینی نیست و این موضوع میتواند بر روابط شخصی و شغلی آنها تأثیر بگذارد. اختلال دوقطبی یک بیماری جدی است، اما با دارودرمانی، رواندرمانی و سبک زندگی منظم میتوان آن را کنترل کرد و فرد را به زندگی پایدار بازگرداند.
نکات مورد توجه در رابطه با اختلال دو قطبی
برای آنکه بتوانید علائم اختلال دو قطبی چیست و خود و یا دیگران به خوبی مدیریت کنید باید یک سری اقدامات را به نحو احسن انجام دهید. چراکه ضمن توجه به توصیه های درمانی پزشکان می توانمید عادات روزمره خود را تغییر داده و نتیجه مطلوب را کسب کنید.

داشتن برنامه ای منظم برای انجام فعالیت های روزانه می تواند به عنوان یک اهرم مناسب بر کنترل رفتار شما عمل کند. خواب منظم و تنظیم ساعات خواب از دیگر نکات قابل توجه است. برای این کار می توانید در فضای اتاق خود تغییراتی را ایجاد کنید و یا اینکه هنگام خواب به موسیقی گوش کنید. حتی می توانید از پزشک درمانگر برای تغییر الگوی خواب کمک بگیرید.
داشتن برنامه ورزشی منظم به عنوان راهکاری برای مقابله با اختلالات رفتاری نقش معجزه را برای فرد دارد. برای اینکار می توانید از یک پیاده روی ساده شروع کنید و به مراتب آن را افزایش دهید. کنترل استرس به روش های درمانی و نیز تغذیه مناسب از دیگر روش های درمان این اختلال است.
برای آنکه بتوانید از میزان بروز اختلال دو قطبی در درون خود آگاه شوید و یا آن را درمان کنید با مرکز روانشناسی و مشاوره ندای درون در ارتباط باشید.
سوالات متداول
علت دقیق هنوز مشخص نیست، اما عوامل ژنتیکی، تغییرات شیمیایی در مغز (مانند دوپامین و سروتونین) و عواملی محیطی مانند استرس شدید یا تروما نقش مهمی ایفا میکنند.
بله. اگر درمان مناسبی وجود نداشته باشد، نوسانات خلقی میتوانند شدیدتر شوند و این موضوع ممکن است به اختلال در روابط، مشکلات شغلی و حتی افزایش خطر خودکشی منجر شود. درمان شامل دارودرمانی و رواندرمانی است.
تثبیتکنندههای خلق مانند لیتیوم و داروهای ضدتشنج (مانند والپروات) و برخی داروهای ضدروانپریشی غیرکلاسیک مثل کوئتیاپین و لورازیدون معمولاً تجویز میشوند. داروهای ضدافسردگی ممکن است با احتیاط و در کنار تثبیتکنندهها مورد استفاده قرار گیرند.
آگاهی از بیماری، تشویق به ادامه درمان، ایجاد محیطی پایدار و کمتنش، گوش دادن بدون قضاوت و ترغیب فرد به رعایت سبک زندگی سالم از روشهای کلیدی حمایت به شمار میروند.
خیر. در برخی موارد، افراد فقط دورههای نیمهشیدایی (هیپومانیا) را تجربه میکنند که شدت آن کمتر از شیدایی است. در اختلال دوقطبی نوع 2، فرد بهجای شیدایی، هیپومانیا و افسردگی را تجربه میکند.