آسیب های ناشی از وسواس در کودکان

وسواس در کودکان بیشتر به این نکته برمی گردد که در برخی موارد میزان درک و شعور کودک به حدی است که درست و غلط انجام دادن و یا ندادن امر را تشخیص می دهند و این موضوع را نوعی وسواس هایی همراه می کند.کودک احساس می کند که اگر این رفتار ها را انجام ندهد نمی تواند بر مشکلاتی که دارد فائق بیاید.

وسواس در کودکان یکی از شایع ترین اختلالاتی است که نوع فکری آن از مهمترین ویژگی آن است.در بسیاری از موارد امکان دارد کودکان در طول زندگی خود مشکلاتی را تجربه کنند و به نگرانی های روزمره آنها تبدیل شوند.زمانی که این افراد نتوانند که افکار مربوط به آن را کاهش دهند و یا به آنها پایان دهند و زندگی روزمره را به شدت تحت تاثیر افکار منفی ناشی از مشکلات قرار دهد نیاز به درمان پیدا خواهند کرد.در این گونه مواقع مراجعه به دکتر زهرا خلوصی روان درمانگر کودک بیشتر از هر زمان دیگری احساس می شود.

وسواس در کودکان چیست

برابر آنچه که روانشناسان معتقدند این اختلال زمانی به اوج خود می رسد که کودک در ذهن خود مشکل بزرگی را دارد و در پی حل کردن است و برای آن تشریفاتی را در ذهن خود مجسم کرده اند که با آن می توانند از شر مشکل بزرگ رهایی یابند.در واقع می خواهند روشی را پیدا کنند که میزان استرس ایجاد شده را پایین بیاورد.

البته باید عنوان کرد که اینگونه روش ها اغلب موفقیت آمیز هم نیستند.خود کودک نیز در اکثریت مواقع می داند که این وسواس ها در حل مشکل تاثیری ندارد ولی باز بر روی آن تاکید دارد و ترک کردن آن با مقاومت بسیار بالایی برخوردار است فرد را دچار اضطراب می کند.

انواع وسواس در کودکان کدامند

وسواس در کودکان یکی از اختلالات رایج روان‌شناختی است که می‌تواند به شکل‌های مختلفی ظاهر شود و زندگی روزمره کودک و خانواده‌اش را تحت تأثیر قرار دهد. این وسواس‌ها اغلب ناشی از اضطراب یا نگرانی‌های شدید هستند و در صورتی که درمان نشوند، می‌توانند به مشکلات بلندمدت منجر شوند. در ادامه به انواع رایج وسواس در کودکان اشاره می‌کنیم:

وسواس شستشو

این نوع وسواس بیشتر با ترس از میکروب‌ها یا کثیفی‌ها همراه است. کودکانی که دچار وسواس شستشو هستند، ممکن است بارها دست‌های خود را بشویند یا از لمس کردن اشیا خاصی خودداری کنند.

وسواس تقارن و نظم

این نوع وسواس شامل تمایل افراطی کودک به مرتب‌سازی یا قرار دادن اشیاء به شکلی خاص است. مثلاً، ممکن است اصرار داشته باشد که کتاب‌ها یا اسباب‌بازی‌هایش به ترتیب خاصی چیده شوند.

وسواس فکری-عملی

کودکان در این نوع وسواس، افکار مزاحم و تکراری (وسواس فکری) دارند و برای کاهش این اضطراب دست به کارهای تکراری (عملی) می‌زنند. مثلاً، اگر فکر کنند که درب خانه باز مانده، بارها آن را چک می‌کنند.

وسواس آسیب رساندن به دیگران

در این حالت، کودک از این می‌ترسد که به دیگران صدمه بزند، حتی اگر هیچ تمایلی به این کار نداشته باشد.این وسواس‌ها در صورت تشخیص به‌موقع و مشاوره با یک روانشناس کودک، قابل مدیریت و درمان هستند. توجه والدین و ایجاد محیطی امن و بدون قضاوت می‌تواند کلید بهبود کودک باشد.

آسیب های وسواس در کودکان

وسواس در کودکان به طور معمول در بر دارنده آسیب های بسیار زیادی هم برای خود کودک و همچنین برای خانواده آنها است.زمانی که فرزند یک خانواده به این اختلال مبتلا می شود با افت شدید کیفیت زندگی فرد مواجه می شوند.یکی از پیامد های منفی این موضوع پایین آمدن عملکرد کودک است به طوری که اینگونه کودکان که از میزان ابتلای شدید و یا متوسط رنج می برند اگر به پزشک و یا درمانگر مراجعه نکنند هم باعث آزار دادن خانواده خود خواهند شد و هم عملکرد اجتماعی آنها پایین می آید.

عدم توانایی در دوست یابی یکی دیگر از مشکلات و آسیب هایی است که سراغ این کودکان خواهد آمد.پایین آمدن میزان اعتماد به نفس از دیگر پیامد های منفی این اختلال است.زمانی که فرد از این اختلال رنج می برد حتی در پیش بردن وظایفی که در مدرسه به او محول می شود،مانند انجام درست تکالیف خود ناتوان می شود و در آینده سبب می شود که نتواند به مقاطع بالاتر رشد پیدا کند و در نتیجه از درس خواندن بیزار می شود.

وابستگی که در بین اعضای خانواده ایجاد می شود و یا قضاوت کردن رفتار های بزرگتر ها و ناتوانی در استفاده مناسب از اوقات فراغت و … از جمله این مشکلات هستند که باید به طور آنها را مدنظر داشت.شایان توجه است که عدم درمان این اختلال و جد نگرفتن آن باعث می شود که کودک در دوران بزرگسالی همچنان این مشکلات را با خود به یدک بکشد و نتواند به آنچه که لازم است دست پیدا کند و از پیشرفت قابل توجه باز خواهد ماند.

کودکان تا چه حدی قادر به شناسایی اختلال وسواس هستند

وسواس در کودکان یکی از انواع اختلالات رفتاری است که اغلب در کودکان رخ می دهد و ذهن آنها را درگیر رفتار هایی می کند که ناشی از افکار کاملا وسواسی است.کودکانی که به این رفتار های غیر منطقی دچار هستند می دانند که آنچه انجام می دهند به هیچ عنوان طبیعی نیست و نمی توان به آن استناد کرد ولی در عین حال نیز نمی توانند از آن دست بکشند.

به گفته کارشناسان و روان درمانگران حوزه اجتماعی کودکان در مورد مشکلاتی که دارند آنطور که لازم است نمی توانند درک درستی داشته باشند.بر همین اساس است که نمی توانند نشانه های بیماری که دچار آن هستند را به طور کافی بیان کنند.یکی از مسائلی که باعث می شود تشخیص این بیماری را با تاخیر مواجه کند عدم فهم کودک در شناخت ماهیت اختلال است.

در برخی از موارد نیز افراد خردسال نمی خواهند واقعیت ها را در مورد بیماری خود قبول کنند و به همین دلیل آنها را انکار می کنند و در بسیاری از موارد رفتار های خود را پنهان می کنند.

علائم وسواس در کودکان چیست

وسواس در کودکان باعث می شود که فرد احساس ناراحتی کند و در عملکرد او تاثیر زیادی را داشته باشد.عدم توجه به این امر موجب می شود در بزرگسالی آسیب های زیادی متوجه فرد شود و زندگی او را تحت تاثیر قرار دهد.بیشتر رفتار های غیر معمولی که از طرف کودک رخ می دهند از کنترل فرد خارج هستند.

به عبارتی دیگر خود کودک هم نمی خواهد که این رفتار را داشته باشد ولی به دلیل عدم توانایی در کنترل آنها به نوعی دچار مشکلاتی ناخواسته می شود.این گونه رفتار ها بیشتر به دلیل وسواس هایی است که در جهت کاهش اضطراب انجام می شوند.هر چند که انجام این رفتارها و یا داشتن افکار های مرتبط با آن زیاد خوشایند نمی باشد،اما زمانی که کودک در شرایط اضطرابی قرار می گیرد مجبور به این تشریفات می باشد.

راهکار های درمانی در کودکان

درمان اختلال وسواس در کودکان به صورت آنی امکان پذیر نیست و باید پروسه ای طولانی را برای آن در نظر داشت.حمایت خانواده می تواند در این راه نقش موثری را ایفا کند.از طرف دیگر زمانی که کودک مشکلاتی را که دارد بپذیرد و بر اختلال به وجود آمده در ذهن خود ایمان داشته باشد بهتر می توان نتیجه گرفت.نحوه کنترل این افکار و رفتار ها در حصول نتیجه بسیار تاثیر گذار است.

با کودکانی که دچار وسواس هستند چگونه برخورد کنیم

برخورد با کودکانی که دچار وسواس هستند، نیاز به صبر، آگاهی و همراهی دارد. وسواس برای کودکان، یک چالش روانی جدی است که اغلب باعث استرس و ناراحتی می‌شود. اگر والدین بدانند چگونه با این شرایط روبه‌رو شوند، می‌توانند به بهبود وضعیت کودک کمک کنند.

اولین قدم این است که به احساسات کودک گوش دهید و بدون قضاوت، او را درک کنید. کودکان نیاز دارند بدانند که مشکلشان چیزی نیست که باعث شرمندگی باشد. به جای سرزنش یا اجبار به ترک رفتارهای وسواسی، با او صحبت کنید و بفهمید که چه چیزی باعث نگرانی یا اضطرابش شده است.

از طرفی، هیچ‌گاه رفتارهای وسواسی او را تقویت نکنید. مثلاً اگر کودک بارها می‌خواهد دست‌هایش را بشوید، به جای همراهی کردن در این عمل، به او کمک کنید که با جایگزین کردن فعالیت دیگری، توجهش را از وسواس منحرف کند.

همکاری با یک متخصص روانشناس کودک بسیار اهمیت دارد. آنها می‌توانند با ارائه تکنیک‌های شناختی-رفتاری، به کودک کمک کنند تا افکار و رفتارهای وسواسی خود را مدیریت کند. همچنین، والدین می‌توانند مهارت‌های لازم را برای حمایت بهتر از کودک در این جلسات بیاموزند.

نکته مهم دیگر، ایجاد محیطی آرام و بدون تنش در خانه است. استرس‌های محیطی می‌توانند وسواس را تشدید کنند. تلاش کنید برنامه خواب، تغذیه و فعالیت‌های روزانه کودک منظم و متعادل باشد تا احساس امنیت و آرامش بیشتری داشته باشد.

نتیجه گیری

مرکز روانشناسی و مشاوره در تهران، با تخصص ویژه در حوزه مشاوره کودک، یکی از معتبرترین مراکز در این زمینه است. تیم متخصص این مرکز با رویکردهای علمی نوین و استفاده از ابزارهای خلاقانه، به بررسی و درمان چالش‌های رفتاری، اضطراب، وسواس، مشکلات یادگیری و اختلالات ارتباطی در کودکان می‌پردازد. در فضایی دوستانه و مناسب کودکان، مشاوران تلاش می‌کنند تا احساس امنیت و آرامش را در کودکان تقویت کرده و به خانواده‌ها راهکارهای عملی و کارآمد ارائه دهند. اگر به‌دنبال بهترین حمایت روان‌شناسی برای فرزندتان هستید، مرکز ندای درون انتخابی ایده‌آل خواهد بود.